ਸਰੀਰਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਜਮਾਤ ਸਤਵੀਂ ਪਾਠ ਨੰਬਰ 4 ਦੋ ਦੋ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਅੰਕਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ

 ਖੇਡ ਸੱਟਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਪਾਠ ਨੰਬਰ 4

 

ਦੋ ਤੇ ਤਿੰਨ ਅੰਕ  ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ 

Two & Three Marks Que-Ans

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਰਗੜ ( Abrasion ) ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? ਇਸ ਦਾ ਉਪਚਾਰ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ - ਰਗੜ ( Abrasion ) - ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਭਾਗ ਰਗੜ ਖਾਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਾਹਰਲਾ ਭਾਗ ਛਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਗੜ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਖੇਡਦੇ ਸਮੇਂਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਰਗੜ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਹਰਲੀ ਚਮੜੀ ਛਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਹੂ ਨਿਕਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਰਗੜ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ' ਤੇ ਧੂੜ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਰਗੜ ਦੇ ਉਪਚਾਰ ਲਈ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ ਕਰਕੇ ਉਸ ' ਤੇ ਮਲਮ ਪੱਟੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਚਮੜੀ ਦਾ ਫੱਟਣਾ ( Incision ) ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? ਇਸ ਦਾ ਕਿਵੇਂ ਉਪਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ - ਚਮੜੀ ਦਾ ਫੱਟਣਾ ( Incision ) ਕਈ ਬਾਰ ਖੇਡਦੇ ਸਮੇਂ ਖਿਡਾਰੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀ ਕੁਹਣੀ , ਗੋਡਾ ਜਾ ਕੋਈ ਤਿੱਖਾ ਸਰੀਰਕ ਭਾਗ ਟਕਰਾਉਣ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀ ਚਮੜੀ ਫੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਕਿਸੇ ਠੋਸ ਵਸਤੂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਟ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀ ਚਮੜੀ ਕਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਲਹੂ ਵਗਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕਟ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲਹੂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਉਪਚਾਰ ਲਈ ਜ਼ਖ਼ਮ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ ਕਰਕੇ ਪੱਟੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਖੇਡ ਦੌਰਾਨ ਡੂੰਘਾ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵਰਗੀ ਸੱਟ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗ ਸਕਦੀ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ - ਡੂੰਘਾ ਜ਼ਖ਼ਮ ਖੇਡ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀ ਸੰਟ ( Punctured Wound ਸੱਟ ਕਾਫੀ ਗੰਭੀਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਸੱਟ ਖੇਡ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਤਿੱਖੀ ਜਾਂ ਨੁਕੀਲੀ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਲੱਗਣ ਕਾਰਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਵਾਲੇ ਬੂਟ ਦੀਆਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਗਣ ਜਾਂ ਜੈਵਲਿਨ ਲੱਗਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਨਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਡੂੰਘਾ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਕ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲਹੂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੇ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿਲਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਪ੍ਰਤੱਖ ਸੱਟਾਂ ( Exposed injuries ) ਕੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ - ਪ੍ਰਤੱਖ ਸੱਟਾਂ( Exposed Injuries ) - ਉਹ ਸੈਂਟ ਜਿਹੜੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਾਹਰੀ ਭਾਗ ' ਤੇ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਖੇਡਦੇ ਸਮੇਂ ਡਿੱਗਣ ਜਾਂ ਕੋਈ ਬਾਹਰੀ ਵਸਤੂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਣ ਸੱਟ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਦਾ ਫੱਟਣਾ । ਇਹਨਾਂ ਸੰਦਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ- ਰਗੜ , ਡੂੰਘਾ ਜ਼ਖਮ , ਚਮੜੀ 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5. ਅਪ੍ਰਤੱਖ ਸੱਟਾਂ ( Unexposed Injuries ) ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ - ਅਖ ਸੰਟਾਂ ( Unexposed Injuries ਉਹ ਸੱਟਾਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਭਾਗ ' ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ , ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰਤੱਖ ਜਾਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੱਟਾਂ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਸੱਟਾਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਪੁਸ਼ਟ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਜਾਂ ਜੋੜਾਂ ' ਤੇ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਸੰਦਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਤੇ ਅਧਿਕ ਦਬਾਵ ਜਾਂ ਤਣਾਉ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹਨਾਂ ਸੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਅਧਿਕ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਸੱਟਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਲਗ ਸਕਦਾ ਹੈ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6. ਜੋੜ ਦਾ ਉਤਰਨਾ ਅਤੇ ਹੱਡੀ ਟੁੱਟਣ ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ - ਜੋੜ ਉਤਰਨਾ ( Dislocation ) - ਜੋੜ ਉਤਰਨਾਵਿੱਚ ਜੋੜ ’ ਤੇ ਸੋਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਅਧਿਕ ਦਬਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਝਟਕਾ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਹੱਡੀ ਜੋੜ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਸੱਟ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜੋੜ ਗਤੀ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਕਈ ਵਾਰ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸਖ਼ਤ ਚੀਜ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਹੱਡੀ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ( Tracture- ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਣ ਕਿਸੇ ਹੱਡੀ ਦੇ ਦੋ ਟੁਕੜੇ ਹੋ ਜਾਣ ਨੂੰ ਹੱਡੀ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7. ਮੋਚ ਕੀ ਹੈ ? ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ , ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ ।

 ਉੱਤਰ -  ਮੋਚ  ( Sprain- ਮੋਚ ਜੋੜਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਹੈ । ਇਸ ਸੰਟ ਵਿੱਚ ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਤੰਤੂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਦੋੜਦੇ ਸਮੇਂ ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗੜ ਜਾਣ ਕਾਰਣ ਜਾਂ ਜੋੜ ਦੇ ਅਧਿਕ ਮੁੜ ਜਾਣ ਦੇ ਕਾਰਣ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਤੰਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿਚਾਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਇਸ ਮੌਟ ਨੂੰ ਮੋਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਸੱਟ ਆਮ ਤੌਰ ' ਤੇ ਗਿੱਟੇ ਗੋਡੇ ਜਾਂ ਗੁਟ ਦੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ । 

ENGLISH MEDIUM

Treatment of sports injuries

 

Two & Three Marks Que-Ans

Question 1. What is meant by abrasion? How is it treated?

A. Abrasion - Sometimes the outer part of the skin is peeled off by rubbing, which is called abrasion. Falling while playing causes friction, which peels off the outer skin and causes bleeding. There is a risk of infection due to dust and dirt on the rubbing area. To treat friction, the athlete's wound should be thoroughly cleaned and bandaged.

 

Question 2. What is meant by incision of the skin? How is it treated?

A. Incision of the skin Sometimes players collide with each other while playing which causes the skin of the other player to rupture when one elbow, knee or any sharp body part of the player collides. This type of injury is also caused to the player by hitting a solid object. In this type of injury, the skin of the player is cut and blood starts flowing from it. Sometimes the cut is so deep that the blood flows too fast. To treat this, the wound should be thoroughly cleaned and bandaged. In case of injury, it is important to seek medical help.

Question 3. How can a deep wound like injury occur during sports?

Answer - A deep wound Punctured Wound Injury is considered to be very serious. This injury is caused by a sharp or sharp object being hit during a game, such as the impact of a pair of boots or a javelin. This type of injury can lead to deep wounds and excessive bleeding. In the event of such an injury, the athlete should seek medical attention as soon as possible.

Q4. What are Exposed Injuries?

Answer - Exposed Injuries - Scents that appear on any part of the body and can be seen clearly. Injury caused by falling or colliding with an external object while playing. These tools can be divided into several sections - rubbing, deep wounds, skin

Q5. What is Unexposed Injuries?

Answer: Unexposed Injuries Injuries that are not visible on the outside of the body are also called indirect or internal injuries. These injuries are to the muscular muscles or joints of the body. There is more pressure or tension on the joints, these tools cause more pain to the athlete and it can take a long time for these injuries to heal.

Question 6. What is the difference between joint dislocation and bone fracture?

Answer - Dislocation - Dislocation of the joint puts too much pressure on the joint due to a stick or the bone comes out of the joint due to the shock. The joint affected by this injury stops moving. Sometimes a player falls or collides with a hard object, causing injury. Bone fracture (Tracture) The breaking of a bone into two due to injury is called a bone fracture.

Question 7. What is a sprain? Write about the causes, symptoms and treatment.

 Answer - Sprain - A sprain is an injury to the joints. This joint affects the nerves that bind the joints. This injury is usually found in the ankle, knee or ankle joint.