ਸਰੀਰਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਜਮਾਤ ਸਤਵੀਂ ਪਾਠ 4 ਪੰਜ ਅੰਕਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ

 

ਖੇਡ ਸੱਟਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ 4

ਪੰਜ ਅੰਕ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ 

Five Marks Que-Ans

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਖਿਚਾਵ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? ਖਿਚਾਵ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰ ਦਸੋ । 

ਉੱਤਰ - ਖਿਚਾਵ ( Strain ) - ਖਿਚਾਵ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸੱਟ ਹੈ । ਅਕਸਰ ਇਹ ਸੱਟ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਭਾਰੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਸੱਟ ਵਿਚ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿਚਾਵ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਜਿਸ ਨਾਲ ਭੇਜ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਥਕਾਵਟ , ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨਾ ਗਰਮਾਉਣਾ , ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ' ਤੇ ਅਧਿਕ ਦਬਾਵ ਬਣਾਉ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਅਧਿਕ ਸਖ਼ਤ ਸਥਾਨ ਹੋਣ ਤੇ ਕੁੱਦਣ 

ਲੱਛਣ ( Symptoms - 

1 ) ਸੱਟ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ' ਤੇ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । 

( 2 ) ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਦੌੜਣ ਵਿੱਚ ਔਖ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

 ( 3 ) ਸੱਟ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ' ਤੇ ਸੋਜ਼ਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । 

( 4 ) ਖਿਡਾਰੀ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਉਪਚਾਰ -

1 ) ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੇ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਫੋਰਨ ਮੈਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ । ਉਸ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਲਿਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ( 2 ) ਸੱਟ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ' ਤੇ ਬਰਫ ਰਗੜਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 

( 3 ) ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ ਸੱਟ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਗੁਨਗੁਨੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟਕੋਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਅਗਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਕਿਰਿਆ ਬਾਰ ਬਾਰ ਦੋਹਰਾਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 

( 4 ) ਚੋਥੇ ਦਿਨ ਹਲਕੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਟ ਦੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੱਕ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਖੇਡਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ।

 ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਹੱਡੀ ਦੇ ਉਤਰਨ ( Dislocation of Bone ) ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਉਦਾਰਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ । 

ਉੱਤਰ - ਹੱਡੀ ਦਾ ਉਤਰਨਾ ( Dislocation of Bone ) - ਸੰਟ ਵਿੱਚ ਜੋੜ ਉੱਪਰ ਅਧਿਕ ਦਬਾਵ ਪੈਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਝਟਕਾ ਲੱਗਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੱਡੀ ਜੋੜ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਸੂਟ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜੋੜ ਗਤੀ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਖਿਡਾਰੀ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰਥ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਦੌੜਦੇ ਸਮੇਂ ਦੂਜੇ ਖਿਡਾਰੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ , ਕਿਸੇ ਪੋਲ ਜਾਂ ਮੇਜ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਜਾਂ ਡਿੱਗਣ ਸਮੇਂ ਜੋੜ ਅਧਿਕ ਮੁੜ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੱਟ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । 

        ਲਛਣ -1 ) ਜੋੜ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

( 2 ) ਸੱਟ ਵਾਲੇ ਅੰਗ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । 

( 3 ) ਸੱਟ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ' ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । 

( 4 ) ਜੋੜ ’ ਤੇ ਸੋਜਸ਼ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ! 

( 5 ) ਹੱਥ ਦੇ ਛੂਣ ਨਾਲ ਜੋੜ ਖਾਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । 

        ਉਪਚਾਰ -1 ) ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਲਿਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਸੱਟ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ ਕੇ ਬਰਫ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 

( 2 ) ਸੱਟ ਵਾਲੇ ਜੋੜ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣਾ ਡੁਲਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ । 

( 3 ) ਇਕ ਸੱਟ ਜੋੜ ਦੇ ਤੰਤੂਆਂ ਵਿਚ ਖਿਚਾਵ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੰਤੂ ਖਿੱਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । 

( 4 ) ਜੋੜ ’ ਤੇ ਸੋਜ਼ਸ਼ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ , ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਸਟ ਦੀ ਗੋਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮਾਲੂਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਹੱਡੀ ਟੁੱਟਣਾ ( Fracture ) ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? ਹੱਡੀ ਟੁੱਟਣ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰ ਲਿਖੋ । 

ਉੱਤਰ - ਹੱਡੀ ਟੁੱਟਣਾ ( Fracture- ਟ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਹੱਡੀ ਦੇ ਦੋ ਟੁਕੜੇ ਹੋ ਜਾਣ ਨੂੰ ਹੱਡੀ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਹੱਡੀ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਹੈ । ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਣ ਜਾਂ ਖੇਡ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਕਾਰਣ ਇਹ ਸੱਟ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ । 

ਲੱਛਣ -1 ) ਸੱਟ ਵਾਲੀ ਹੱਡੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । 

( 2 ) ਸੱਟ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । 

( 3 ) ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ' ਤੇ ਚਰ - ਚਰ ਦੀ ਅਵਾਜ ਆਉਂਦੀ ਹੈ । 

( 4 ) ਸੱਟ ਵਾਲਾ ਅੰਗ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । 

        ਉਪਚਾਰ- ( 1 ) ਹੱਡੀ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀ ਸੱਟ ਵਾਲੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਲੱਕੜੀ ਜਾਂ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਫੱਟੀਆਂ ਨਾਲ ਬੰਨ ਕੇ ਸਹਾਰਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । 

( 2 ) ਜੇਕਰ ਸੱਟ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਲਹੂ ਵਗ ਰਹਿ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਲਹੂ ਰੋਕਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । 

( 3 ) ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਤਾਂ ਕਿ ਸੱਟ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦਾ ਅਕਸਰੇ ਕਰਕੇ ਸੱਟ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ । 

( 4 ) ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4 , ਖੇਡਾਂ - ਸੱਟਾਂ ਲੱਗਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹਨ ?

ਉੱਤਰ - ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਟਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ - ਖੇਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਟਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ 

        1. ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ -ਖਿਡਾਰੀ ਖੇਡ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਖੇਡ ਸਮਾਨ ਸੰਬੰਧੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਖੇਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । 

        2. ਉੱਚਿਤ ਨਿੰਗ ਦੀ ਘਾਟ - ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਉਚਿਤ ਨਿੰਗ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਖਿਡਾਰੀ ਉੱਚਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿੰਗ ਲਏ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੇਂ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ , ਗਤੀ ਅਤੇ ਲਚਕ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਣ ਸੱਟ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ । 

        3. ਲਾਪਰਵਾਹੀ - ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਸੰਟ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ । 

        4. ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਮਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਣ - ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖੇਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗਰਮਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਤਾਂਕਿ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਖੇਡ ਦੇ ਦਬਾਵ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਹਿਣ ਕਰ ਸਕਣ । ਜੇਕਰ ਖਿਡਾਰੀ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਗਰਮਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿਚਾਵ ਵਰਗੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ । 

        5. ਖੇਡ ਮੈਦਾਨ ਦਾ ਸਹੀ ਨਾ ਹੋਣਾ - ਕਈ ਬਾਰ ਖੇਡ ਮੈਦਾਨ ਸਮਤਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਖੇਡ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਟੋਏ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਕੁਝ ਤਿੱਖੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕੱਚ , ਕਿਲ਼ ਆਦਿ ਬਿਖਰੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੱਟਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ 

ENGLISH MEDIUM

Sports injuries and their treatment

Five Marks Que-Ans

Question 1. What is meant by tension? Describe the symptoms and treatment of stress.

Answer - Strain - Strain is a muscle injury. Often this injury affects the heavy muscles of the body. This injury causes tension in the athlete's muscles, causing pain. As a result of which. There are a number of reasons for this injury to the athlete such as extreme fatigue, not warming up properly, putting too much pressure on the muscles or jumping when there is a tight spot.

Symptoms -

1) There is severe pain at the site of injury.

(2) The player has difficulty running.

 (3) Inflammation at the site of injury.

(4) The player's posture changes.

Treatment -

1) In case of injury, the player should be called off the field. He should lie down comfortably. (2) Ice should be rubbed on the injured area.

(3) On the third day, the first lukewarm water should be applied to the injured area. The action should be repeated for the next 24 hours.

(4) Light exercise should be done on the fourth day and the player should not play until the injury is completely healed.

 Question 2. What is meant by Dislocation of Bone? Describe its symptoms and examples.

Answer - Dislocation of Bone - The bone comes out of the joint due to excessive pressure or shock on the joint. The affected joint with this suite stops moving. So the player is unable to play. This injury is caused when the joint collides with another player while running on the field, collides with a pole or a table or falls over and over again.

        Symptom-1) The size of the joint changes.

(2) The injured limb loses mobility.

(3) There is a lot of pain at the site of the injury.

(4) Inflammation occurs on the joint. The skin turns red!

(5) The joint feels empty with the touch of a hand.

        Treatment-1) The player should be laid down immediately after the injury. The wound should be bandaged and covered with ice.

(2) The injured joint should not be shaken.

(3) An injury is caused by a strain on a joint. The fibers in it are pulled or broken.

(4) Inflammation of the joint, reddening of the skin, severity of the lesion cannot be detected without the help of a doctor.

Q3. What is meant by a fracture? Write down the symptoms and treatment of fractures.

A. A fracture is a fracture of a bone that breaks into two. A fracture is a very serious injury. Due to not using safety equipment on the playground or in the middle of a game. This injury may be due to the negligence of

Symptoms-1) The shape of the injured bone changes.

(2) There is severe pain at the site of the injury.

(3) When the bone is moved, there is a squeaking sound.

(4) The injured limb stops working.

        Treatment- (1) After the fracture of the bone, the injured bone of the athlete should be supported by tying it with wooden or iron planks.

(2) If there is bleeding at the site of injury, efforts should be made to stop the bleeding.

(3) The athlete should seek medical attention as soon as possible. So that the injury can be detected by measuring the location of the injury.

(4) The athlete should be treated according to the doctor's advice.

Question 4, Sports - What are the main causes of injuries?

Answer - Causes of injuries during sports - There can be many causes of injuries to players during the game. Here are some of the ones I found to be interesting:

        1. Lack of knowledge - The player starts playing without getting complete information about the rules of the game and sports equipment which leads to the fear of injury.

        2. Lack of proper ning - Proper ning is very important for good performance in the game. If a player starts playing without proper ning, his body may get injured due to lack of strength, speed and flexibility.

        3. Negligence - A little carelessness on the playground can cause injury.

        4. Reason for warming up the body properly - It is important to warm up the body according to the game before playing. So that the muscles of the player can withstand the pressure of the game properly. Accidents like muscle strain can occur if the athlete does not warm up his body properly.

        5. Inadequate playground - Sometimes the playground is not level. Injuries are more likely to be caused by holes in the playground or by scattering sharp objects such as glass, nails, etc.